top of page

An mina Frend Jacques...


An mina Frend Jacques wu 27 Tag elter gsé ésch àls éch, un àn àlla dija wu-na kennt han.

Liewer Jacques, na pààr Tag vor eb du uns Verlossa hàsch, da bésch frésch üsem Spitàl vu St. Louis kumma, hàsch gsait „mer wara noch so 2-3 Jéhrla kenna métnànder verbrenga“ ! As hàt nét derfa séh, du bésch leider àbberüafa wora vu der héchera Màcht wu éwer uns àlla steht. Da hàsch méch nàtirlig éwerràscht, éch bén na bézi verlora. Ech hàn gwést, vum Mettwuch àb jeda Wucha bésch wéder én Riedisheim. Ech hàn der d'Neuikeita vu der Wucha kenna mitteila. Mer han oij unser Harz kenna laara, un vu gwéssa sàcha réda wu ma nét mét jedem réda kànn.
Ech müass g'steh s'ésch viel zu schnall kumma, die Abschéd mi liewer Jacques. Oij dina liawa Frendin vu Mélla hàsch éwerràscht, séh wu so bsorgt um dina Gsundheit gsé ésch, wu déch méhrera mol ém tod üss da Klaüja gréssa hàt, ésch nédergschlàga und kànns nét fàssa dàss du némma zu éhra kummsch ! Ech müass àn dam Plàtz sàga, du bésch nét numma ém Elsàss un Frankriech bekànnt gséh, sondern oij éwerem Rhi bésch du na séhr béliabta un ànerkennta Persénlichkeit gséh, ma hàts kénna féschtstella àm Bégräbnis !
Der Regis Baschung hàt ém Jacques na schéna Nochred g'schréwa én dara neuija Zitschreft vu Unser Land.
Merçi fer der Jacques !
Dr Jacques ésch na liewer, grachter un gwessahàfter Elsàss-verteidiger gséh, un dàs si gànza Lawa. Mer zwei, ar un éch, han uns ém Alter durch s'Abzeicha vum „Schwalmala“ kenna lehra. As hàt séch gli na éwereinsstemmung zwéscha uns zwei gebelda, haupsachlig éwer s'Elsàss un sina viela probléma wu unser Land hàt, leider nét siter heta... Der Jacques ésch na kampfer gsé, ar hàt émmer wederhold dàss nét genüa élsassisch gréd werd, sogàr én unsera Versàmmlunga. Do bén éch vollstandig iverstànda gsé mét éhm. Er liewa, do fàngts à. Dàs géldet fér uns àlla, mér müan métem güada Beispéél voràn géh un élsassisch réda, àwer oij zeiga dàss der Elsasser Rachtschàffa ésch ém Lawa, dàs ésch der Jacques gséh, éch kànn's beziega !

Wenn éch zruck dank, uns han sa én der Schüala verbota elsassisch z'reda un dàs glie noch em zweita Waltkrieg 1945-46, mér sén 14-15 Jährig gsé, un han kei Wort französisch kénna. Ech perséhnlig hàn noch na Profasser üssem Innera khàà, da hàt uns z'spiera ga, dàss mér kei ganz rechtiga franzosa sén. Ar hàt én d'Klàssa gschroija ; Avec votre patois allmand, je ne veux pas en entendre parler, c'est compris ?
Fer uf unsra Sproch zeruck z'kumma, ech sàg, as khéhrt na „salbscht-éwerwéndung“ dr züa, dàs éch eins vu da wéchtigschte Punkta. Un na zweiter wéchtiga Punkt ésch, zwéssa dàss ém Elsàss vu grunduf, àlso vum momant, wu die Sprocha séch àn der Plàtz gmàcht han, ésch ém Elsàss elsassisch gred wora én jéder Fàmilia.
Um 1650 kam die Neuhochdeutsche Sprache, un do ésch sogar na elsasser Mönch metgrender gséh fér dija Hochdeutschen Sprache z'schàffa (dàs hàt uns, siner Zit, der Profasser Stinzi warend ema Schickeletraffa én Mélhüsa metgeteilt). Die Urkunda vu dam gscha seig én Wien énra Bibliothek zu fénda.
Uf àlla Fall, wu die Schüalpflécht én Ditschlànd igfiert wora ésch, hàt s'Elsàss zum ditscha Ràüm khéhrt, un àlla elsasser Kender han müan obligatorisch én d'Schüal un ditsch léhra lasa un schriewa, un zwàr d'Gotischa Schréft.
Em Frànkrich ésch d'Schüapflécht érscht spéter kumma.
P.S. Bevor mér uns kénnt han, der Jacques un éch, sén beida scho ém dam Schickele-Verein gséh. Dàs hàt séch abgspélt so um 1968.
Noch ébs wéchtigs, mér sén uns oij einig gséh, der Jacques un éch, dàs der Ur-Elsasser Alemànnischer abstàmmung ésch un blibt.
Leider hàt ma uns na fàlscha Gschéchta glehrt, un as gebt émmer noch Lit wu héta noch nét wann züaga dàss mér Alemànnischer Abstàmmung sén, so wia dija vu der ditscha Schwiz, un so wia dija vum Bàdischa éwerem Rhi oij sén.
So mi liewer Jacques, da hàsch mi ém Stéch gloo, sàg jetzt én dana do owa; ém Elsàss géhts nét güat, éhnder schlachter. Arms Elsàss!!!
Ech màch hàlt witerscht so güat y kànn, nàtirlig mina Kräfta namma oij àb, s'Alter ésch doo !

Ech seng der noch na Stropha vu dam Lied vum Elsàss, weisch dàs uf Hochditsch wu unsra Eltra un Grosseltra gléhrt han én der Schüala, un wu éch na mol gsunga hàn én'ra Versàmmlung.
Dass Elsassland.

Von der Quell der Ill bis zum Lauterstrand, von dem Rhein bis zum Vogesenrand,
wo des Winzers Kunst edle Reben baut und dasAuge üppge Felder schaut.
Ist ein schönes Land, s'ist mein Heimat-land 's'ist mein liebes teures Elsass-land, dieses schöne Land s'ist mein Heimat-land, s'ist mein liebes teures Elsass-land.


Gschréwa àm 20 Février 2023

Bertrand Weiss


19 vues0 commentaire

Posts récents

Voir tout

Comments


bottom of page